Als werk niet vanzelfsprekend is, kijkt Tiem naar wat wel kan

Het gesprek met Martine is nog geen vijf minuten onderweg, als ze zegt dat ze bij Tiem geen liefdadigheidswerk doen. Ze doen wat ze doen omdat het een noodzaak is. Omdat er bij Tiem zóveel moois te halen is, zegt ze. ‘Wij hebben fantastische mensen, die in principe klaarstaan om aan de slag te gaan. Maar op de een of andere manier vinden wij en werkgevers elkaar nog onvoldoende.’ Beeldvorming speelt daarbij een grote rol. Het beeld van mensen die iedere dag ‘met een busje worden opgehaald om wasknijpers in elkaar te zetten’. Martine hoort het mensen soms nog letterlijk zeggen. ‘Maar dat is al hónderd jaar geleden!’, zegt ze. De groep mensen waarvoor Tiem zich sterk maakt, is heel breed. Het zijn de inwoners van Zwolle voor wie het niet zo vanzelfsprekend is dat ze snel aan de slag kunnen. Dat zijn mensen in de bijstand, mensen met een handicap, mensen die eerst goed meekonden in de maatschappij, maar die door mentale problemen zijn uitgevallen, tienermoeders, statushouders. ‘Rijp en groen door elkaar’, zegt ze. Waarmee ze doelt op het verschil in tempo waarmee iemand kan instromen.

Werk verrijkt iemands leven

Bij Tiem geloven ze in werkgeluk. En daarmee zeg je best wat, zegt Martine. Toch heeft ze een diep ingebakken geloof (‘tot in mijn haarvaten’) dat meedoen in de maatschappij ervoor zorgt dat iemand zich beter voelt, lekkerder in zijn vel zit en meer eigenwaarde heeft. ‘Hoe mooi is dat?’ Dat is wat hun werk ook zo noodzakelijk maakt, zegt ze. Want ze gunt iedereen dat werkgeluk. ‘Mensen zeggen weleens dat ze fluitend naar hun werk gaan. Maar voor mij is het belangrijk dat je fluitend naar huis gaat. Werken is veel meer dan alleen geld binnenhalen. Heb je plezier in je werk, dan verrijkt het je leven.’ Het is die gedachte die maakt dat ze bij Tiem – samen met de kandidaten die bij hen binnenkomen – op stap gaan om uit te zoeken wat het beste past. ‘Wij kijken naar wat wél mogelijk is en dat is heel veel.’ Dat vraagt tegelijk ook wat van werkgevers, zegt ze. Van ondernemers die in deze tijd van arbeidskrapte al zoveel moeite hebben om hun klus te klaren. Die moeten ‘anders gaan denken’. Want ze ziet nog te vaak traditionele vacatures waarin iemand wordt gevraagd met ‘dit diploma, die dat kan en zoveel jaar ervaring heeft’. Bij Tiem weten ze dat dat niet meer realistisch is. Ze gaan er ook het gesprek over aan met ondernemers. ‘Die ene persoon die ze zoeken gaan ze niet meer vinden. Wat wij dan doen, is meedenken over hoe we die vacature kunnen ombuigen. Zodat we ‘m voor, zeg 60% kunnen invullen. Dan wordt in ieder geval een deel van het werk gedaan.’

Trots

Martine heeft mooie voorbeelden van waar het lukt om werkgevers en werknemers aan elkaar te verbinden. Zo noemt ze de zorg, een vakgebied waar ze bij Tiem veel in investeren. ‘In de thuiszorg moet je bijvoorbeeld minimaal helpende niveau 2 hebben. Wat wij nu samen met zorginstellingen in de stad hebben bedacht, is een brugbaan tussen niveau 1 en 2. Daarin scholen we mensen in theorie en de praktijk, tot ze niveau 2 hebben en zo de thuiszorg in kunnen.’ Dat in de afgelopen periode 18 mensen – van de 25 die de opleiding volgden – zijn doorgestroomd naar een reguliere baan, maakt haar trots. Een ander mooi voorbeeld is de foodcourt bij Zwolle-Noord, zegt ze. Daar is een ‘schreeuwend tekort’ aan personeel. ‘Wij hebben de KFC zover gekregen dat ze op een andere manier gaan roosteren, zodat we een heel aantal jonge moeders parttime hebben kunnen plaatsen.’ Voor het beeld vindt Martine het misschien wat jammer dat deze moeders (‘die heel graag willen’) nog niet meetellen in de 360 mensen die dankzij Tiem vorig jaar duurzaam uit een uitkering zijn gekomen. Veel belangrijker vindt ze het echter dat deze groep hiermee een stap zet. ‘Ze doen arbeidsritme op, tellen weer mee. En als hun kinderen weer wat groter zijn, komt het echt wel goed met ze.’

Maatwerk

Als Martine in een paar woorden samenvat wat Tiem doet, dan zegt ze dat ze ‘samen met hun mensen wérken om weer in het werk te komen’. Soms is dat hard werken en kost het tijd. Altijd is het maatwerk. Bij de een begint het met opbouwen van vertrouwen. Door weer te ervaren wat een werkritme is, of hoe je omgaat met leidinggevenden en collega’s. Er is ook een groep mensen die ze basisvaardigheden leren waarmee ze aan de slag kunnen in de catering of de schoonmaak. Of ze leren iemand fietsen, als het om een statushouder gaat die dat nooit heeft geleerd. ‘Bij iedereen die bij ons binnenkomt, kijken we wat hij of zij nodig heeft. De ene keer helpen we zelf, de andere keer vragen we een partnerorganisatie in de stad. En als ze zover zijn dat ze doorstromen naar een werk, dan begeleiden we ze ook daar in.’

Aan het eind van het gesprek zegt Martine het nog maar eens een keer. Er zijn een heleboel mensen die graag willen werken, maar waarvan werkgevers nog te vaak het gevoel hebben dat het een ‘lastige groep’ is. Onnodig, zegt ze. ‘We horen juist van werkgevers dat onze mensen vaak heel trouw zijn. Ze zijn blij dat ze werk kregen, bouwen een band op en willen dan vaak net een stapje meer doen.’ Creatief en anders naar het arbeidsvraagstuk kijken, is daarom haar devies. Tiem is er expert in.

Regiolokaal | Tekst Anita Harte | Fotografie Paul van der Wal